تعریف رشته :

 رشته مامایی از رشته های علوم پزشکی است که دانش آموختگان آن در سطح کارشناسی با ارائه خدمات بهداشت باروری و انجام مراقبتهای دوران بارداری ، حین و بعد از زایمان ، انجام مراقبتهای نوزادان و شیرخواران و ارائه آموزش و مشاوره سلامت جنسی و باروری به زنان در حدود وظایف تعیین شده ، ترویج زایمان طبیعی و ایمن ، تشخیص حاالت غیر طبیعی در مادر، جنین یا نوزاد تازه متولد شده، انجام اقدامات اضطراری در حین بارداری یا زایمان و ارجاع به موقع موارد غیر طبیعی ، در جهت تامین و ارتقای سالمت مادر و جنین- نوزاد و شیرخوار و کودک تلاش می کند .

 

تاریخچه رشته در جهان و ایران :

بر اساس مدارک و مستندات باقیمانده از قرنها پیش ، هیپوکرات پزشکی یونانی ، برنامه آموزش مامایی را در قرن پنجم قبل از میلاد شروع کرد. سرانوس پزشک رومی در قرن دوم میلادی مشخصات یک مامای خوب را شامل نیاز به تحصیل و دسترسی به دانش مامایی تعیین کرد. او همچنین کتابی را نوشت که تا سال 1500 میلادی مورد استفاده قرارگرفت. در سال 1452 میلادی ، آلمان اولین قانون در مورد مامایی در زمینه زایمان زنان را تصویب کرد. در کشورهای غربی که با مهاجرت دیگر اقوام تشکیل شده بود نظیر ایالات متحده، آمریکای لاتین و استرالیا ، ماماها برای این جوامع مهاجری یک ضرورت محسوب می شدند و همواره مورد احترام بودند. آموزش مامایی در این جوامع به حدود 200 سال قبل بر می گردد. در آمریکا در سالهای 1921 تا 1929 آموزش و صدور مجوز کار برای ماماها انجام شد و به تدریج آموزشکده های مامایی تاسیس شد .

در ایران ، اولین مدرسه مامایی در سال 1298 در بیمارستان بانوان (زنان) سابق شهر تهران تاسیس شد . پس از گذشت 10 سال اولین آموزشگاه عالی مامایی با دوره سه ساله معادل لیسانس بعنوان یکی از شعب مدرسه طب در سال 1308 آغاز بکار کرد. پس از تاسیس دانشگاه تهران در سال 1313 و دانشکده پزشکی آن در سال 1315 ، بیمارستان زنان به همراه آموزشگاه مامایی آن درسال 1319 ضمیمه دانشکده پزشکی شد از سال 1354 تا زمان انقلاب اسلامی ، دوره های لیسانس مامایی در مراکز اصفهان ، مشهد و دانشگاه شهید بهشتی ( ملی سابق ) گسترش یافت. در سالهای قبل از انقلاب علاوه بر لیسانس مامایی در بعضی از مراکز دوره های کاردانی مامایی و معادل لیسانس پرستاری مامایی وجود داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشایی دانشگاه ها بدنبال انقلاب فرهنگی دوره های کاردانی مامایی و کارشناسی ناپیوسته و سپس کارشناسی پیوسته مامایی در اکثر استان های کشور تاسیس شد . همچنین از سال 1364 کارشناسی ارشد مامایی دردانشگاه تربیت مدرس و از سال 1370 در 8 دانشگاه بزرگ دیگر کشور قرار گردید. مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته در دانشگاه آزاد اسلامی ( غیر دولتی ) نیز موجود است . مقطع کاردانی این رشته، به دلیل عدم نیاز کشور، از سال 1385 تاکنون متوقف شده است .

ارزشها و باورها:

در کشور جمهوری اسلامی ایران با توجه به اینکه علم آموزی یک فریضه دینی است، بر رشد و تکامل انسانها تأکید می شود، از این رو هر گونه آموزش برای تعالی انسانها و ایجاد یک زندگی بهتر و سازنده تر امری ضروری و مطلوب است. از آنجا که خانواده واحد بنیادی جامعه و کانون اصلی رشد تعالی انسانها است و زنان و مادران در این کانون نقش محوری و تعیین کننده ای را به عهده دارند، لذا توجه به سلامت جسمی و روانی مادران و کودکان و ارائه خدمات بهداشتی برای این گروه های آسیب پذیر در رأس برنامه های بهداشتی و درمانی دولت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد . از این رو پوشش اینگونه خدمات با توجه به تعریف رشته مامائی در حیطه ابعاد بالینی و بهداشتی آن قرار می گیرد. در این دوره آموزشی با اعتقاد به اینکه امور مربوط به باروری نظیر حاملگی و زایمان، رخداد طبیعی و فیزیولوژیک زندگی هستند و اینکه پیشگیری بر درمان مقدم است، حفظ شرایط طبیعی برای رخدادهای باروری امری ضروری است و انحرافات از حالت طبیعی باید به درستی و به دقت شناسایی و به مسیر طبیعی هدایت شوند. برخورداری از مراقبتها و خدمات مطلوب مامائی بدون در نظر گرفتن محل زندگی، نژاد، قوم، سن، فرهنگ، مذهب، اعتقادات سیاسی، وضعیت اقتصادی و موقعیت اجتماعی حق همه خانواده ها است.  دانش آموخته این دوره مسئولیت دارد که، استانداردهای بالینی خدمات و مراقبتهای مامائی را از طریق آموزش و یادگیری مطلوب دوران تحصیلی، آموزشهای مداوم پس از آن و بکارگیری نتایج تحقیقات، هماهنگ با اهداف کشوری و در محدوده ی وظایف همراه با رعایت قوانین و اخلاقیات و عدالت به مددجویان ارائه نماید.

معرفی گروه

گروه مامایی تدریس دروس نظری و عملی  بارداری و زایمان، بیماری های زنان، بهداشت مادر و کودک، اصول و فنون در مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته مامایی همچنین تدریس درس نظری و عملی مادران در مقطع کارشناسی پرستاری و همچنین دروس تئوری بهداشت باروری  دانشجویان بهداشت عمومی  و مراقبت های پیش بیمارستانی گروه های خاص رشته فوریت های پزشکی به عهده اعضای گروه می باشد. اعضای گروه در ارائه دروس نظری و عملی  مامایی و همچنین روش تحقیق و سیستم های اطلاع رسانی پزشکی  دانشجویان کارشناسی ارشد نیز مشارکت دارند. این گروه در حال حاضر 7 نفر عضو دارد: 2 نفر اعضای هیئت علمی دکترای بهداشت باروری و 5 نفر مربی هیئت علمی  مشغول به کار هستند.

تاریخچه گروه

گروه مامایی از سال 1367 با پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی مامایی شروع به فعالیت نمود از و  سال 1374پذیرش اولین دوره کاردانی شبانه مامایی را آغاز کرد و از سال 1385 تا کنون دانشجو در مقطع کارشناسی می پذیرد. سال 1389 نیز پذیرش اولین دوره کارشناسی ناپیوسته مامایی را آغاز کرده است و در نهایت از سال 1395 با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد مامایی گرایش آموزش مامایی کار خود راتوسعه داد.

مدیر گروه

مدیر گروه: خانم دکتر قرشی

مرتبه علمی: دانشیار